رابطه میان بعثت پیامبر(ص) با رشد فضایل اخلاقی

پیغمبران خدا علیهم السلام همگی به فضیلت‌های اخلاقی توجه داشته و مردم را به این سمت هدایت کرده‌اند اما این نکته در بعثت حضرت محمد(ص) به کمال رسیده است.

حضرت ختمی‌مرتبت محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله و سلّم هدف از بعثت و نبوت خود را در این جمله خلاصه کرده فرمودند: «انِی بعثت لأتمّم مکارم الأخلاق» به این معنا که «من مبعوث شدم تا مکارم و فضیلت‌های اخلاقی را به تمامیت برسانم و کامل کنم.»، همین نکته در روایت دیگری از حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام در کتاب شریف نهج‌البلاغه عنوان شده است که فرمودند: «یثیروا لهم دفائن العقول» به این مفهوم که انبیاء علیهم السلام مبعوث شدند تا گنجینه‌های مدفون‌شده عقل بشری را برانگیخته کنند، گویا به کمال رساندن مکارم اخلاقی و مبعوث کردن گنجینه‌های عقل، هر دو، با هم در ارتباط هستند. وقتی روش و سبک زندگی شخصیت‌های مهم صدر اسلام را مرور می‌کنیم، این نکته مشخص می‌شود که اصحاب گرامی پیغمبر اسلام صلّی اللّه علیه و آله، مانند ابوذر غفاری، سلمان فارسی، عمار یاسر و دیگران تلاش زیادی در مسیر حق‌گویی، پرهیزکاری، ایثار، خدمت به مردم، شجاعت، عدالت و سایر مکارم اخلاقی داشتند به‌طوری که به اوج قله‌های کمال و فضایل اخلاقی و دینی رسیدند.

شادکامی می تواند زمینه ساز پذیرش گزاره های معنوی در انسان شود..

شادکامی در دین اسلام

دین اسلام به عنوان آخرین برنامه ی الهی زندگی بشر، دینی کامل، جامع و آسمانی است و با توجه به نیازهای متفاوت انسان زمینه های لازم برای کمال و تکامل او در ابعاد مختلف، نگاهی همه جانبه به وی داشته است، از جمله به پدیده ی شادمانی و نشاط توجه خاصی نموده و برای تجدید توان و کسب شادی و طراوت روحی راهکاری بنام "ادخال سرور"، "خرسندسازی" هم نوعان را ارائه کرده است و آن را از خصلت های خداجویان دانسته است (لقمانی، ۱۳۸۰؛ به نقل از دریکوندی، ۱۳۸۱).
 
شادمان کردن مومنان که در احادیث همچنان که مشاهده شد، سفارش زیادی به آن شده و همپایه ی شاد کردن رسول خدا و خداوند است. شادکامی که در فرهنگ دینی مرور نام گرفته است، صفتی پنهان و قلبی است که به خاطر دستیابی به خیر و منفعت و همراه با لذت درونی انسان خواهد بود، از این رو مفهوم "سر" "ویژگی ناپیدا" در آن وجود دارد و صاحب نظران آن را شادی خالصی قلبی دانسته اند (لقمانی، ۱۳۸۰؛ به نقل از دریکوندی، ۱۳۸۱).
 
روشنفکران و اسلام شناسان نشاط و شادمانی را پیامد ایمان به خدا می دانند و برای ایجاد نشاط ارزش زیادی قائل هستند. در این زمینه استاد مطهری معتقد است که ایمان مذهبی آثار نیک فراوان دارد، چه از نظر کاهش و رفع ناراحتی های ضروری که لازمه ساختمان این جهان است. خوش بینی، روشن دلی، امیدواری و آرامش خاطر از آثار بهجت زایی و انبساط آفرینی ایمان ملی است.

شادکامی از دیدگاه مولای متقیان امام علی (علیه السلام)

شادی، انبساط خاطر و نشاط می آورد و غم، گرفتگی خاطر و دلگیری. 2- کسی که شادیش کم باشد، آسایش او در مردن باشد. ۳- هر شادمانی به همان اندازه تلخ کامی در پی دارد. ۴- ریشه ی خرد توانمندی است و میوه ی آن شادی. ۵- شانی تو بیشتر به خاطر کار خیری می باشد که انجام داده ای و اندوهت بیشتر برای کار خیری است که از دست داده ای، ۶- عبدالله بن عباس می گوید: پس از سخن رسول خدا از هیچ سخنی به اندازه ی این سخن علی (علیه السلام) بهره مند نشده ام اما بعد، آدمی گاه برای دست یافتن به چیزی شاد می شود که در هر حال به آن می رسد و برای نرسیدن به چیزی اندوهگین می شود که هرگز به آن نمی رسد.
 
بنابراین، نکند بالاترین هدف تو در این دنیا رسیدن به لذتی یا فرونشاندن خشمی (از طریق انتقام) باشد بلکه باید هدف خاموش کردن باطلی یا زنده کردن حقی باشد و باید شادی تو به خاطر آن چیزی باشد که به امری از امور آخرتت دست یابی واندوهت آن جا باشد که امری از امور آن را از دست می دهی. ۷- هر که دلی را شاد کند: سوگند به آن که همه ی آواها را می شنود، هیچ کس دلی را شادمان نسازد مگر آنکه خداوند از آن شادمانی لطفی بیافریند و بدان گاه که گرفتاری و مصیبتی بدو رسد آن لطف، همچون آبی که در نشیب روان گردد، به سوی آن مصیبت و گرفتاری سرازیر شود و آن را از او دور گرداند همچنان که شتر غریبه (از میان رمای شتران) رانده می شود. ۸- شادی مومن در چهره ی او واندوهش در دلش پنهان است.

میلاد نهمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت حضرت جواد الائمه علیه

السلام مبارک باد. 

سیره علمی امام جواد علیه السلام الگویی برای آزاد اندیشی

در زمان امام سجاد علیه‌السلام به جهت خفقان سیاسی، چندان صحبتی از مناظره و مباحثات درون‌دینی و برون‌دینی از ناحیه‌ی امامت نبود. در زمان امام حسن و امام حسین علیهما‌السلام نیز این بزرگواران به عنوان شخصیت‌هایی مقدس و نوادگان پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم مورد توجه بودند، اما مباحثات علمی با آن‌ها چندان گسترده نبود. فرهنگ عمومی آن زمان نیز این‌قدر سؤال نداشت که بخواهد احتجاج و مناظره کند. احتجاج و مناظره نیاز به فضا دارد و فضای لازم در دوره‌ی امامان حسن و حسینعلیهما‌السلام پدید نیامده بود. مثلاً حضرت امام حسن علیه‌السلام یکی دو مناظره در مجلس معاویه با او و عمرو عاص و دیگران داشت، ولی این مناظره‌ها بیشتر سیاسی بود.

 آغاز رویکرد جدید در امامت
از دوره‌ی امام باقر علیه‌السلام یک رویکرد جدیدی را در ناحیه‌ی امامت می‌بینیم. به این صورت که امام باقر علیه‌السلام فقط به عنوان فردی از خانواده‌ی پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم مد نظر نبود، بلکه به عنوان یک عالم دینی بزرگ نیز مد نظر بود که قدرت پاسخگویی به سؤالات و شبهات متعدد و گوناگون در حوزه‌های متفاوت را دارد. امام صادق علیه‌السلام نیز مخصوصاً با توجه به فرصتی که هنگام زوال بنی‌امیه و قدرت‌گرفتن بنی‌عباس پدید آمد، این فضا را نهادینه کردند. خود امام صادق علیه‌السلام گاهی اصحاب را به بحث وامی‌داشتند یا این که مناظرات و احتجاجات اصحاب را نقد می‌کردند. در دوره‌ی امام صادق علیه‌السلام علما بحث و احتجاج می‌کردند. حتی غیر مسلمانانی مثل ابن أبی العوجاء که ملحد بود، با امام صادق علیه‌السلام بحث و مناظره می‌کرد.

امام جواد علیه‌السلام از منظری یک وضعیت ویژه نیز داشتند که ایشان را از دیگر ائمه علیهم‌السلام متمایز می‌کند. این‌که مباحثات بین مذهبی مطرح در دوره‌ی امام رضا علیه‌السلام یک‌دفعه به ایشان منتقل شد. در حالی که مثلاً در دوره‌ی امام باقر علیه‌السلام مناظرات بین‌ مذهبی چندان پررنگ نبود.