در شیوه اعتراضی امام موسی کاظم(ع)، اعتراض به معنای پرخاشگری یا اعتراض بی ادبانه نیست، اما متاسفانه امروز در بسیاری از جوامع به این شیوه اعتراض می شود؛ امام کاظم(ع) قرآن ناطق هستند و می فرمایند: «وَجادِلهُم بِالَّتی هِیَ أَحسَنُ» اعتراض باید در چارچوب ادب و تربیت اسلامی و بالاتر از آن انسانی باشد و طبق آیه تمام اعتراضاتی که امام کاظم(ع) داشتند در چارچوب اخلاق بوده است. اخلاق بحثی فرا دینی است، دین هم نداشته باشیم، موظف هستیم که اخلاقی باشیم. نکته دیگر اینکه امام موسی کاظم(ع) خیلی نتیجه را در کار خود دخالت نمی دادند و وظیفه خود را انجام می دادند، لذا وقتی موظف به کاری می شویم هیچ وقت نباید به نتیجه کار توجهی داشته باشیم بلکه به وظیفه خود عمل کنیم و راه خود را بریم؛ به عنوان مثال وقتی امام خمینی(ره) حرکت خود را انجام دادند چه کسی باور می کرد با این حرکت، انقلاب و تحولی آن چنینی به وجود آید حتی من معتقدم که خود حضرت امام خمینی(ره) هم از سال ۴۲ تا ۵۷ باور نمی کرد که به زودی این نهضت به نتیجه برسد، اما ایشان مسیر خود را طی کردند و به پیروزی رسیدند.
امام موسی کاظم(ع) با چهار خلیفه منصور، محمد، هادی و هارون الرشید هم عصر بودند، قتل بسیاری از شیعیان و مسلمانان به دست منصور انجام شد، در عصر امام کاظم(ع) که شروع آن با خلیفه گری منصور و شهادت ایشان با خلیفه گری هارون الرشید بود، یک خفقاتی به وجود آمد که در این فضا نیز امام اعتراض می کردند، یکی از راه هایی که امام با آن شروع به اعتراض کرد، برگزاری مناظره با هارون رشید بود، بسیار مهم است شخصی که امام بوده و از سوی خدا منصوب شده به یک نحوی حرکت می کند که می تواند با شخص خلیفه مناظره کند. خلیفه مشاورینی برای خود داشت، امام نیز وجهه داشتند و دوستداران اهل بیت(ع) کم نبودند، روزی هارون الرشید برای اینکه دوستداران امام را به سوی خود جذب کند، تصمیمی گرفت و گفت: “یکی از موضوعاتی که شیعه مطرح می کند، بحث فدک است، در جمعی به امام کاظم بگوییم که شما فدک را از ما طلبکار هستید، فدک را ببرید، ما با شما دشمنی نداریم شما هستید که ما را قبول ندارید”، هارون الرشید این نکته را طی مناظره ای به امام کاظم می گوید، حضرت می فرمایند: “واقعا می خواهید فدک را به ما بدهید، ما مشکلی نداریم و می گیریم ولی به شرط اینکه محدوده فدک را مشخص کنم”، هارون الرشید می گوید: “محدوده را مشخص کنید”، سپس امام کل محدوده حکومت اسلامی را علامت گذاری می کنند و هارون الرشید فدک را نمی دهد و در مقابل جمعی از علما و مسئولین رسوا می شود؛ در حقیقت این حالت اعتراضی در قالب مناظره بسیار معرفت زا بوده است چرا که این عملکرد امام موسی کاظم باعث شد که امروز مسلمان و شیعه بداند مساله فدک قصه یک ملک، سند و قباله نبوده بلکه فدک، بحث ولایت و امامت بوده امام کاظم با این کارشان نشان دادند که ما به دنبال یک قطعه زمین نیستیم. امام علی(ع) نیز در نهج البلاغه می فرمایند: زمین و آسمان برای ماست، کاری به فدک نداریم، ما دنبال هدایت و امامت برای مردم از طرف خداوند هستیم.
ادامه مطلب: امام موسی کاظم علیه السلام معترض اخلاق مدار
