مقوله مهدویت در انقلاب اسلامی ایران به عنوان بزرگترین رخداد اجتماعی قرن بیستم که دامنه آن، جهان را به چالشی نو فرا خوانده است، یکی از توانمندترین عوامل رشد جامعه دینی و موثر در پیروزی انقلاب اسلامی بود.
1 - انقلاب ما، دستاورد و آرزوی همه ی انبیا و اولیا از آدم تا خاتم بود .
انقلاب ما، انفجار نوری بود که بر "طور" اندیشه ها تجلی کرد و "موسی خواهان" را در سراسر این کرهی خاکی، بیدار ساخت، و بارقه اش در دل دشمن، ترس و وحشت، و در دل دوست، شور و امید آفرید و خفته ها را بیدار و هوشیار ساخت.
2 - انقلاب، ثمره ی بذری است که باغبانی آگاه، آن را به دل زمین می سپارد و در انتظار جوانه اش می نشیند و با زحمات طاقت فرسای خود از ابتدا تا به ثمر نشستنش را زیر نظر می گیرد و آن را از آفتها و آسیبها در امان نگاه می دارد . تصویری که قرآن در آیه ی پایانی سوره ی فتح از رسول(ص)، و یارانش ارائه می دهد، چنین است:
کزرع اخرج شطاه فآزره فاستغلظ فاستوی علی سوقه یعجب الزراع لیغیظ بهم الکفار . . . (1)
همچون کشتهای که جوانه اش را بیرون ریخته، قد کشیده، به غلظت و خشونت، به استقلال و بر پای ایستادن رسیده است. این کشته با این رشد و استقلال، کشاورزان خود را دل شاد کرده و غیظ را در دل دشمن نشانده است 3 - تشیع، حقیقت اسلام و رود سیال و جاری تاریخ اسلام است (2). تاریخ اسلام، بیتشیع، درخت آفت زدهای را می ماند که قرنها است خشکیده است.
این رود جاری و درخت تناور، در دستان پرتوان رسول(ص)، و اهل بیت گرامی اش، تولد یافت و رویید، و اگر نبودند امامان شیعه، این وارثان فرهنگ وحی ودست پروردگان و اصحاب آنان، از آن هیچ نشانی نبود.
انقلاب اسلامی ایران، ریشه در تاریخ تشیع، و تشیع، ریشه در حقیقت اسلام و رسول و علی و فاطمه و سجاد و صادق و عسکری و مهدی(ع) دارد.
به گفتهی دکتر علی وردی (استاد جامعه شناس دانشگاه بغداد)، تشیع، آتشفشان خاموش کوهسار است که گاه و بیگاه، دود و بخار و لرزه و تکان اندکی پدید میآورد و همین تاثیر اندک، ریشهی تمام انقلابات دنیای اسلام است.
4 - شیعه، با اعتقاد به امامت گره خورده است، و با این طرح، راه خویش را در تاریخ آغاز کرده، و در این راه، رنجها برده است، تا آن جا که به اعتراف برخی، آن قدر که در این راه شمشیر کشیده شده و جان فشانی شده است، در هیچ برهه ای از زمان و در مورد هیچ یک از دیگر آموزه های دین، شمشیر زده نشده و جان فشانی نشده است.
این اعتقاد و اهتمام، از آن جا برخاسته که آدمی، اهدافی بیشتر و بزرگتر از آزادی و امنیت و رفاه و فراتر از محدوده ی دنیا دارد.
خدا، برای انسانی که در هستی طرح شده و با کل نظام رابطه دارد، حاکمی انتخاب کرده و در دسترس گذاشته است، و او را با ملاک عصمت، یعنی آگاهی و آزادی، همراه ساخته است تا در هر دوره، آنان که می خواهند، به پا خیزند و زمینه هایش را فراهم سازند.
امامت، طرح آنانی است که در زندان دنیا نمانده اند و انسان را در جایگاه خودش طرح کرده اند. امام، جلودار کسانی است که جلوتر از زمان را می خواهند. امام، بر اساس واقعیتهایی حکومت و رهبری می کند که هنوز علوم انسانی آن را کشف نکرده اند و جلوتر از علم و جلوتر از زمان و آگاهی انسان است . از آن جا که چنین امامی، ضرورت دارد، پس وجود دارد و چنین امامی را تو باید کشف کنی و چنان امامتی را تو باید زمینه ساز باشی. (4)
این بینش و اعتقاد و این ((ولایت مداری)) - که از نابترین و مترقی ترین نظریات سیاسی و دینی است - مستلزم آثار فراوان و نتایج درخشانی است که از جمله ی آنها حرکتهای انقلابی و اصلاح طلبانه است .
مسئله ی امامت در شیعه، همواره، تهدیدی نسبت به قدرت دولتهای غیر مذهبی بوده است. در شیعه، از لحاظ تئوری، حکومت مشروع، متعلق به امامان است. (5) ویلیام وات، محقق دانشگاه ادین بورگ، در کتاب اصول گرایی اسلام و مدرنیسم، می گوید:
اعتقاد به امامت و مسئله ی انتظار، از جمله ویژگیهای تشیع اند که در اندیشه ی سیاسی شیعه، نقش مهمی ایفا می کنند. (6)
5 - مهدویت، امتداد امامت و تجلی آخرین حلقه از سلسله حلقات آن است . مهدویت ذخیره ی آخرین هستی، ثمره ی همه ی رسالتها، منبع همه ی کمالات، سرچشمه ی همه ی خیرات و جلوهگاه همه ی نیکیها و زیباییها است.
مهدویت، قلب تپنده ی حیات شیعه در تمامی قرون و اعصار است، مهدویت، باوری عمیق است که ریشه در ساخت و بافت انسان دارد; مهدویت، نوید پایانی سبز برای زمان است، مهدویت، چشم اندازی است زیبا به جهان آینده و آینده ی جهان و رویکردی جدی و نویدبخش به آینده ی انسان و انسان آینده، مهدویت، حقیقت سترگی است که جهان با وجود آن، بر مدار عشق می چرخد، و خورشید، به یمن درخشش نورش، زمین و آسمان را نور باران میسازد، مهدویت، آخرین پناه و خاکریز انسان معاصر است; مهدویت، اعتقاد به یک منجی و مصلح و یک حکومت جهانی و باور مشترک همه ی ادیان و ندای قلبی همه ی مستضعفان در سرتاسر این کره ی خاکی است،مهدویت، رمز پیروزی و استمرار انقلاب اسلامی ایران است; مهدویت، امید و حیات و زیبایی و عشق و شور و نشاط و در یک کلمه، همه چیز ما است.
یابن الحسن روحی فداک! متی ترانا و نراک!
6 - فقها، حصون اسلام (7) و حجت و پناه مردم در عصر غیبتاند. (8) فقها، نایبان و راهبران مردم در عصر حیرت اند . صفحات تاریخ هزار سالهی شیعه در عصر غیبت، وامدار علما و فقها - این نایبان عام امام(ع) - است که با ثار و ایثار و حماسه و عرفان خود، حیات فکری و سیاسی شیعه را رقم زدند.
نگاهی به کارنامهی هزار سالهی علما و مرجعیتشیعه، این دژهای تسخیرناپذیر و سنگربانان حریم تشیع، این رهبانان شب و شیران روز و ناخدایان کشتی شیعه در تندباد حوادث روزگار و مبارزات فکری و سیاسی آنان، از کلینی و شیخ مفید و شیخ طوسی گرفته تا شهیدین و نراقیین، تا شیخ انصاری و میرزای شیرازی، تا میرزای نایینی و امام خمینی، رحمةاللهعلیهماجمعین، گویای ((العلماء ورثة الانبیاء)) و برگی زرین در تاریخ حیات مسلمانان بل تمامی بشریت، از آغاز تا امروز است.
تاریخ درخشان علما و مرجعیتشیعه، امتداد تاریخ انبیا و اولیا است.
7 - امام راحل، نایب امام زمان (عج) و روح خدا بود در کالبد افسرده ی زمان و هدیه بزرگ الهی در قرن غفلت.
او، یادگار همه ی انبیای سلف و علمای گذشته بود . با هیبت موسوی و دم عیسوی خود، از ایرانی که مهد فرهنگ بیگانه و پایگاه بیداد شده بود و می رفت تا هویت فرهنگی و تمامی هستی خود را، یک جا، با بیگانه به معامله بگذارد، اژدهایی در برابر تمامی قدرتهای استکباری آفرید، اژدهایی که مسیر تاریخ در قرن غفلت را به گونه ای دیگر رقم زد و تمامی ساختارهای دنیا را به هم ریخت.
8 - انقلاب اسلامی ایران، بزرگترین رخداد اجتماعی قرن بیستم است . پدیده ای با این گستردگی و عمق، نه تنها نهادها و نظام های یک ملت و یک قوم را در هم ریخته و سرنوشت تاریخی آنان را در مسیر تغییرات بنیادینی قرار داده، بلکه دامنه ی آن، بسی فراتر از یک کشور رفته و تمامی اندیشه ها، سیاستها، نهضتها، احزاب سیاسی جهان را به چالشی نو فرا خوانده است . این تاثیرها، از آسیا و خاورمیانه گرفته تا قلب اروپا و آمریکا را در بر می گیرد.
بهتر آن باشد که سر دلبران
گفته آید در حدیث دیگران
هنری کسینجر، وزیر امور خارجهی اسبق آمریکا:
پیروزی ایران در جنگ، عقاید رادیکال اسلامی را، از جنوب شرقی آسیا تا سواحل اقیانوس اطلس، گسترش خواهد داد. (9)
شیمون پرز، نخست وزیر سابق اسراییل:
انقلاب ایران، یک انقلاب بسیار افراطی و خصمانه در قبال اسراییل است . تجربه ی آیةالله [امام] خمینی برای ما، یک تجربه ی بسیار تلخ در قرن بیستم به شمار می رود. (10)
موشه دایان، وزیر خارجهی اسبق اسرائیل:
اثرات تحولات انقلاب اسلامی بر روابط سایر کشورها قابل ملاحظه است. (11)
مارگارت تاچر، نخست وزیر سابق انگلیس:
ما، غربیان، در دههی 1980 از وسائل نظامی و ابزار جنگی شوروی و اقمارش واهمه نداریم; زیرا، اگر بلوک شرق و اعضای پیمان ورشو، مجهز به سلاحهای نظامی باشند و به ادوات مخرب و ویرانگر مسلح باشند، ما نیز به سلاح های مدرن مسلح و مجهزیم، لکن از حضور فرهنگ اسلامی انقلاب ایران میترسیم. (12)
ریچارد نیکسون، از رؤسای جمهور اسبق آمریکا:
وقتی حکومت شاه در سال 1979م [1375ش] سقوط کرد، یک خلا قدرت تازه به وجود آمد . انقلاب ایران، در واقع، انقلابی بود علیه ارزشهای غربی. این انقلاب، همان قدر که از سرمایه داری تنفر داشت، از کمونیسم نیز متنفر بود . هر دو را به مانند دو روی سکه ی مادی گرایی می دید . پس از انقلاب، مردم ایران، همان چیزی را به دست آوردند که انقلاب قول داده بود. جای انکار نیست که انقلاب اسلامی یک انقلاب واقعی اندیشه ها را ارائه داد و آنان آن را با عشق و ایمان پذیرفتند.
آن چه که انقلاب اسلامی به اثبات رسانده و به دنیا بیان کرده، این است که اسلام، شایستگی حاکمیت بر جامعه را دارد; زیرا که دین آسمانی است. از این رو، در کشورهای اسلامی - عربی، تاثیر گذاشته است و انقلاب هایی که هم اکنون در سایر کشورهای عربی شکل گرفته اند، جز ثمر درخت انقلاب اسلامی چیز دیگری نیست . انقلاب، ثمره ای دیگری نیز دارد که اثرات آن را در کشورهایی چون تونس، الجزایر، مصر، آذربایجان، کشورهای استقلال یافته ی شوروی سابق و سایر نقاط دنیا میبینیم . این انقلابها، نهرهایی هستند که از سرچشمه جوشان انقلاب اسلامی ایران، در نقاط مختلف جهان، شاخه شاخه شده اند . انقلاب اسلامی ایران، تکرار و تجدید نهضت امام حسین(ع)] است.(13)
روزنامه ی البعث چاپ دمشق:
جهان عرب و تمامی جهان، تحت تاثیر رویدادهای ایران قرار گرفته اند که در آن تاریخ با خون ملت و با خط راست ملت نوشته شده است .
روزنامه ی آمریکایی تایمز:
دنیای غرب، به دلیل انقلاب ایران، ناگهان بار دیگر اسلام را باور کرد. جنب و جوشی که به دنبال انقلاب اسلامی ایران به وجود آمد هنوز ادامه دارد. برای نخستین بار یک کشور مسلمان، به طور موفقیتآمیز، قدرت بزرگ غربی را به مبارزه طلبید، آن را تحقیر، و خسارت مادی به منافع آن وارد کرد. این مورد، قدرت بزرگ غربی آمریکا بود، و این ضربات، از طریق جنبشی وارد شد که نه به نام ملی گرایی، بلکه با نام اسلام که دارای ریشه های قدیمی تر و عمیق تر بود، عمل کرد.
روزنامه ی تورنتور استار کانادا 30 آوریل 1984:
سرزمین آیةالله روح الله خمینی [قدس سره] در میان یک میلیارد مسلمان جهان در خاورمیانه، آفریقا، آسیا، خاور دور، اروپا، آمریکای شمالی، طغیان بر میانگیزد. اسلام مبارز، تحت رهبری امام خمینی [قدس سره] پس از قرنها ناشناخته بودن، حیاتی تازه می یابد . امام خمینی [قدس سره] نیروهایی را آزاد کرده است که ممکن است نمایانگر لبه ی تیز بلوک اسلامی مستقلی که ظهور پیدا می کند، باشند; یعنی، نیروی سومی پس از سرمایه داری و کمونیسم که می تواند توازن قوا در دو قطب آمریکا و شوروی را بر هم زده و با اسراییل نیز مبارزه کند.
این رژیم، آمریکا را بیرون رانده، شورویها را عقب نگاه داشته، تحریم اقتصادی غرب را در هم شکسته، عراق را در جنگی چندین ساله فرو برده است. تمام این کارها را به تنهایی و تقریبا در انزوای بین المللی و بدون وام گرفتن حتی یک پنی از بازار صندوق بین المللی پول انجام داده است.
امام خمینی [قدس سره] در خارج، شخصیتی اسلامی و مردمی یافته که دامنه ی نفوذش به تدریج از دایره ی شخصیتی دویست میلیون مسلمان شیعه فراتر می رود. او، گروهی از پیروان فدایی از میان شیعه و سنی جذب کرده که حاضر به هر گونه عمل تلافی جویانه هستند و در پاره ای از موارد، حتی حاضرند در راه اسلام شربت شهادت بنوشند . امام خمینی [قدس سره] شش سال قبل، مانند ستاره ای دنباله دار به جهان اسلام آمد. امام خمینی [قدس سره] نه تنها ستایش مسلمانان ایران، بلکه تودهه ای مسلمان سراسر جهان را در ابعادی بی نظیر، برانگیخته است. پیروزی امام خمینی [قدسسره] در جهان و جنبش بنیاد گرایی او، مهمتر و قدرتمندتر و پر تحرک تر و نیرومندتر از آن است که تا کنون در غرب ترسیم شده است.
جنبش اسلامی که در اکثر کشورها توسط پیروان امام خمینی [قدس سره] یا متحدان آن رهبری می شود، در مکان های مختلف، خود را به اشکال گوناگون می سازد . شیعیان لبنان، در مناطق تحت کنترل خود، سعی می کنند با استفاده از هزاران تصویر و پوستر امام خمینی [قدس سره] چادر پوشاندن زنان و تصفیه ی بازارها از مشروبات الکلی و برچیدن مراکز قمار، ایران اسلامی کوچکی به وجود آورند. (14)
9 - هر انقلابی با این وسعت و عمق و با این اهداف و شعارها که بر خرابه هایی دو هزار و پانصد ساله بنا شود و بار جنگی هشت ساله را به دوش کشد، بدون تردید، در معرض مشکلات و آسیب های فراوان قرار می گیرد. به خصوص آن جا که تو داعیه ی صدور انقلاب و حمایت از فلسطین و همه ی گروههای آزادیبخش و مستضعفان عالم را هم داشته باشی، که در این هنگام، دشمن، آرام نمی نشیند و با ترویج شبهات و شهوات و بدعتها، و در نهایت، هجوم مستقیم، با تو درگیر می شود.
در برابر انقلابی با این وسعت و عظمت و با این انبوه مشکلات و دشمنان داخلی و خارجی، بهترین موضع گیری، گفته ی آن استاد فقید است که گفته بود: "توجیه، حماقت و تضعیف، جنایت، و تکمیل، رسالت ما است."
باید آموخت که اشتباه را از هیچ کس و از هیچ مقامی توجیه نکنیم . به گفته ی امام راحل، انقلاب، به هیچ کس و هیچ دسته ای، دینی ندارد. تضعیف این انقلاب نیز جنایتی نابخشودنی است، چون، به گفته ی همان استاد، انقلاب، تنها کشتی نجاتی است که در این دریای مواج و طوفانی و این دنیای وانفسا قرار دارد . سوراخ کردن این کشتی، مرگ خود، بل ناامید کردن همه ی مستضعفان و آزادی خواهان این کرهی خاکی است . رسالت ما و همه ی آگاهان و دل سوزان، تکمیل ضعفها و کمبودهای انقلاب است.
هر کس در هر کجا هست، چه داخل و چه خارج، باید از انجام هر کاری که میتواند در جهت تکمیل این انقلاب بکند، دریغ نورزد و کوتاهی نکند که بی هیچ تردید، از این نعمت و این مسئولیت بزرگ، از آنان سؤال خواهد شد: "و اما بنعمة ربک فحدث" ، (15) "وقفوهم انهم مسؤولون"(16)
البته، پر واضح است که رسالت تکمیل هر کس، به حسب خود او است. رسالت یک مسئول بلند پایه ی نظام، غیر از رسالت یک فرد عادی است . از یکی، طرح و برنامه و قاطعیت و ساده زیستی و حلم و . . . می خواهند و از یکی، دفاع زبانی و شرکت در راهپیمایی و از دیگری، انصاف در معامله یا مشکل گشایی و یا جدیت در تحصیل و درس و بحث .
این دهانه ایی که امروز به رذالت جهالت، علیه انقلاب و روحانیت باز شده، باید بدانند، خواسته و ناخواسته، آب به آسیاب دشمن می ریزند و در مسیر طرح و نقشه ی آنان قرار گرفته اند; زیرا، آن چه که امروز همین مسئولان انجام می دهند، کاری است کارستان که بسیاری، از زیر آن شانه خالی کردند! این نظام مقدسی که امروز با تکیه بر خویش و با توجه به خدا، این گونه به حل مشکلات و گرفتاریها پرداخته است، پس از به بن بست نشستن تمام نظامها و تمام زد و بندها با قدرتهای گوناگون، بر سر کار آمده است و دارد با تمام کارشکنیها، کارهایی را انجام میدهد که آنان با تمام حمایتها از آن ناتوان بودند و به بن بست رسیده بودند و چاره ای جز فرار نداشتند.
این، یک حقیقت آشکار است که تمام گروهها، بر فرض ائتلاف، نمی توانند کار همین هایی را که با دست تنها و این همه خرابکاری و دشمنی و نامردی، مسئولیت را پذیرفته اند، عهده دار شوند! این حرف که "دیگران در شرایط امروز ایران، بهتر می توانند کارگشا باشند"، یک شعار و یک فریب بیش نیست، ولی این حرف که "همین مسئولان، می توانند بهتر از این کار کنند و از اشتباهات خود درس بگیرند."، سخنی حق است که مقام معظم رهبری هم بارها بر آن تاکید کرده اند.
10 - هر انقلابی، عوامل رشد و انحطاط و رکود دارد . شرط بقای هر انقلاب، شناسایی مدام این عوامل و به کار بستن و یا جلوگیری از آن هاست.
بر زعمای قوم و دل سوزان و برنامه ریزان انقلاب است که مدام، در صدد شناسایی هر یک از این عوامل، و اقدام مناسب مطابق آنها باشند. از همه ی این عوامل، در جای دیگری باید گفت و شنود کرد . (17)
11 - مقوله ی مهدویت، به خاطر دارا بودن ویژگیهای متعدد، یکی از توانمندترین عوامل رشد جامعه ی دینی ما است . طرح صحیح این مقوله و گسترش این فرهنگ در سطح جامعه، بدون تردید، باعث شکوفایی هر چه بیشتر جامعه و حفظ آن از در غلطیدن در فسادها و تباهی ها است.
آن چه که باعث میشود تا فرهنگ مهدویت به عنوان یکی از مهمترین عوامل کلان در صحنه ی رشد جامعه ی ما باشد، دلائلی چند است که در ادامه به آنها اشاره می شود:
ریشه های عمیق در باور و اعتقادات مردم و عشق ورزی به آن،
پشتوانه ی فکری و برخورداری از مبانی قوی و عمیق،
سفارش و تاکید فراوان بر این مسئله ی حیاتی (وجود ادعیه ی فراوان و قریب به هفت هزار روایت) تا آن جا که در باب هیچ یک از موضوعات دینی و آموزه های آن، تا این اندازه روایت وارد نشده و بر آن سفارش نشده است
تاریخی کهن و ریشه دار و سراسر مبارزه و شهادت،
هماهنگی با فطرت و ساخت و بافت انسان،
احساس برانگیز و شورآفرین (به خاطر ترسیم آینده ای زیبا و دمیدن روح امید در انسانها)،
رویکردی جدی و قوی به آینده،
همنوایی با ادیان و مذاهب و همسویی با عطش جهانی به ظهور یک منجی الهی و مصلح کل،
وجود امام و رهبری زنده، تلاش کننده، مهربان، فریادرس و پاسخگو،
نقش ایرانیان (با توجه به روایات متعدد) در انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) و یاری آن حضرت،
تحقق انقلاب اسلامی ایران به عنوان ظهور صغرا و پیش مقدمه ی ظهور کبرای امام زمان (عج)،
حضور وکلا و نایبانی وارسته و پر نفوذ،
ناامیدی و سرگردانی جامعه ی جهانی به خاطر شکست مکاتب و ایسم های مختلف از یک طرف، و گسترش جنگ و فریب و ظلم و زیاده طلبی به خصوص از سوی آمریکا و اسراییل از طرف دیگر،
جهانی بودن،
ترسیم و تصویری زیبا و واقعی و قابل دفاع و قابل وصول از آیندهی انسان و جهان و پایان تاریخ،
هماهنگی با سنتحاکم بر تاریخ و جوامع،
ریشه داشتن در فرهنگ ایرانی،
توانایی در بسیج توده ها،
وجود یاورانی عاشق، بیدار، بسیجی، شهادت طلب،
الگو بودن دولت مهدی (عج) و قرار گرفتن آن به عنوان اهداف راهبردی نظام در عرصه های فرهنگی و سیاسی و اجتماعی،
تسریع در ظهور آن حضرت که ظهور همه زیباییها است .(اکثروا الدعاء بتعجیل الفرج; فان فی ذالک فرجکم) (18) .
قرار داشتن ایران در کانون حوادث و تحولات و احتمال رویارویی با آمریکا، به خصوص با توجه به سیر حوادث اخیر و احتمال حمله ی آمریکا به عراق و به تبع آن، درگیری با ایران،
بشارتهای ظهور و ذکر علائم و نشانه هایی که برخی از آنها تحقق یافته و برخی دیگر گر چه قابلیت تطبیق بر موارد متعدد دارد، اما شاید (البته به شرط عدم توقیت و این که وقتی معین نگردد که "کذب الوقاتون" بتواند خبر از نزدیک بودن فرج هم باشد که انهم یرونه بعیدا ونراه قریبا.
از جمله علائم ظهور، قرار گرفتن عراق و منطقه خاورمیانه به عنوان کانون تحرکات است . البته جدای از روایات، بررسی سیر حوادث اخیر نیز ما را به همین نتیجه می رساند . از این رو، تحرکات اخیر آمریکا و هم پیماناناش را باید با تیزبینی تعقیب کرد و آماده ی بازتاب های گسترده ی آن بود . همه ی قرائن، دلالت بر این دارد که یکی از اهداف عمده ی آمریکا از این همه تحرکات و لشکرکشیها، ایران اسلامی است .
آن جا که عزیز مصر بر اساس یک خواب به تکاپو می افتد و با کمک و مدیریت حضرت یوسف(ع)، مردم را از قحطی و نگرانی می رهاند و یا فرعون بر اساس خوابی که تعبیر به آشفتگی شده، برای حفظ قدرت خود، شکمها و سرهایی را به دیوار می کوبد، آیا جای نداشت و یا ندارد که ما با این همه روایات و شواهد و قرائن و قرار داشتن در کانون بحران از خیلی پیشترها به فکر می بودیم؟
ایجاد آمادگی فکری و روحی در جامعه، آمادگی نظامی، تهیه ی ارزاق عمومی، ساخت سنگر، اجتناب از اختلاف، حفظ وحدت، بها دادن بیشتر به بسیج، دیپلماسی فعال و به کارگیری تمام ظرفیتها جهت بسیج همه ی مسلمانان جهان، افزایش توان معنوی جامعه و توجه و توسل بیشتر به حضرت حجت(ع) و . . . از حداقل کارهایی است که می توانیم انجام دهیم .
1) 48 (فتح): 29.
2) به شهادت آیهی اکمال، دین مرضی خدا پسند، دین همراه مقام ولایت است: ((الیوم اکملت . . . و رضیت لکم الاسلام دینا)) [مائده: 4]
3) ظهور حضرت مهدی از دیدگاه اسلام و . . . ، ص 229.
4) ر . ک: مبانی اعتقادی مهدویت، پورسید آقایی، (فصلنامهی انتظار، شمارهی 1، ص 52 - 64).
5) سیری در نظریههای جدید در علوم سیاسی، بشیریه، ص 120.
6) تهاجم یا تفاوت فرهنگی، حسن بلخاری، ص 130.
7) الفقهاء حصون الاسلام (کافی، ج 1، ص 38، ح 2)
8) و اماالحوادث الواقعة فارجعوا فیها الی رواة حدیثنا; فانهم حجتی علیکم وانا حجةالله .(وسائلالشیعة، ج 18، ص 101; کمالالدین، ص 484).
9) کیهان، 17/11/63.
10) کیهان، 17/11/63 .
11) اطلاعات، 14/11/63.
12) پیام انقلاب، ش 26، 27/11/69.
13) پیروزی بدون جنگ، ریچارد نیکسون، ترجمهی دکتر جعفر ثقةالاسلامی.
14) به نقل از بررسی مطبوعات جهان، وزارت ارشاد، ش 62، 2/6/63.
15) 93 (ضحی) : 11.
16) 37 (صافات) : 24.
17) چه خوب است مرد یا مردانی، این عوامل را در قرآن و روایات و با تحقیقاتی میدانی، پیگیری کنند (ولو به عنوان پایان نامه) و مردانی مردتر، برای اجرای آن در سطح جامعهی امروز ما، برنامه ریزی کنند.
18) بحارالانوار، ج 53، ص 181.
19) تبلیغ انتخاباتی ریگان از تلویزیون، پاییز 1984 (به نقل از رویارویی بزرگ، لسترتارو، ترجمهی عزیز کیاوند، ص 13).
20) 8 (انفال): 60.
21) 109 (کافرون): 1 - 2.
22) 9 (توبه): 12.
23) 47 (محمد): 7.
24) 28 (قصص): 5.
25) 11 (هود): 81.
منبع: ویژه نامه "انقلاب و انتظار" مرکز تخصصی مهدویت