چهره واقعی انسان
«أَمْ حَسِبَ الذِينَ فِي قُلوبِهِم مَّرَضٌ أَن لن يُخْرِجَ اللهُ أَضْغَانَهُمْ(۲۹)ولو نَشَاء لأَرَيْنَاكَهُمْ فَلعَرَفْتَهُم بِسِيمَاهُمْ
ولتَعْرِفَنَّهُمْ فِي لحْنِ القَول واللهُ يَعْلمُ أَعْمَالكُمْ(۳۰)»
[آيا كسانی كه در دلهايشان مرضی هست پنداشتند كه خدا هرگز كينه آنان را آشكار نخواهد كرد؟
* و اگر بخواهيم، قطعا آنان را به تو( معرّفی) می نمايم. در نتيجه ايشان را به سيمای (حقيقی)شان میشناسی و از آهنگ سخن به (حال) آنان پی خواهی برد و خداست كه كارهای شما را میداند](۱)
روایت شده است كه زمانی كه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در غدیر خم امیرالمؤمنین علیه السلام را به ولایت منصوب كرد، گروهی گفتند:او را چه شده است كه دست پسر عمویش را بالا می‌برد؟ در این هنگام خداوند آیه زیر را نازل كرد: «أَمْ حَسِبَ الذِینَ فِی قُلوبِهِم مَّرَضٌ أَن لن یُخْرِجَ اللهُ أَضْغَانَهُمْ».«۲»
ابو سعید خدری روایت كرده است كه: در آیه «لتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لحْنِ القَول» منظور از لحن القول، كینه آنها نسبت به امیر المؤمنین علیه السلام است.«۳»
ابو جعفر محمد بن علی الرضا علیه السلام از پدرش، از اجدادش، از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت كرده است كه فرمود:
من چهار امر را مطرح نمودم كه خداوند در آیات خود، سخن مرا در این زمینه، تصدیق فرمود:
گفتم:
شخصیت هر فرد در پس گفتار او نهفته است و هر گاه فرد سخن بگوید، شخصیت او نیز آشكار می‌شود. پس از مدتی خداوند آیه زیر را نازل فرمود: «ولتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لحْنِ القَول».
گفتم:
آدمی دشمن چیزی است كه نمی‌داند. خداوند پس از اندكی آیه زیر را نازل كرد:
«بَل كَذَّبُواْ بِمَا لمْ یُحِیطُواْ بِعِلمِهِ ولمَّا یَأْتِهِمْ تَأْویلهُ»«۴»
[بلكه چیزی را دروغ شمردند كه به علم آن احاطه نداشتند و هنوز تاویل آن برایشان نیامده است.]
گفتم:
ارزش هر فردی ـ شاید هم گفت:
قیمت هر كس ـ به مهارت‌های اوست. خداوند آیه زیر را نازل كرد:
«إِنَّ اللهَ اصْطَفَاهُ عَلیْكُمْ وزَادَهُ بَسْطَةً فِی العِلمِ والجِسْمِ»«۵»
[در حقیقت، خدا او را بر شما برتری داده و او را در دانش و(نیروی) بدنی بر شما برتری بخشیده است.]
گفتم:
كشتن [قاتل]، كشتار را كم می‌كند. خداوند این آیه را نازل فرمود:
«ولكُمْ فِی القِصَاصِ حَیَاةٌ یَاْ أُولیْ الأَلبَابِ»«۶»-«۷»
[و ای خردمندان شما را در قصاص زندگانی است باشد.]
__________________________________________
(۱)- سوره محمد ص آیات ۲۹- ۳۰ بیان: از البرهان
۲- تأویل الآیات، ج ۲، ص ۵۹۰، ح ۱۸.
۳- تأویل الآیات، ج ۲، ص ۵۹۰، ح ۱۹.
۴- یونس/ ۳۹.
۵- بقره/ ۲۴۷.
۶- بقره/ ۱۷۹.
۷- امالی، طوسی، ج ۲، ص ۱۰۸