نگاهی به رویکرد مدیریتی و راهبردی پیامبر اکرم (ص) در مدینه
رسول خدا، حضرت محمد (ص)، در نخستین روزهای ورود به مدینه، علاوه بر آموزش و تربیت، شخصاً به رتق و فتق امور و اداره تمام شئون زندگی و حیات امت اسلامی پرداخته و زعامت سیاسی جامعه را به‌عهده گرفت. ایشان در جزیرة‌العرب که هیچ‌گونه دولت و حکومتی در آن وجود نداشت و تنها نظام قبیله‌ای مبتنی بر تعصب‌های قومی و عصبیت‌های جاهلی بر اعراب بدوی آنجا حاکم بود، نخستین دولت اسلامی را پی‌ریزی و تأسیس کرد.
بررسی دقیق تاریخ اسلام نشان می‌دهد، پیامبر (ص) با عنایت به اقداماتی نظیر دعوت خویشاوندان، دعوت قبایل عرب، پیمان‌نامه عقبه و هجرت، تشکیل دولت اسلامی را در سرزمین حجاز که فاقد هر گونه قدرت مرکزی بود و صرفاً قبایل براساس هم‌بستگی قبیله‌ای و خانوادگی با هم مرتبط بودند سرلوحه اهداف خویش قرار داد و در فرصتی مناسب با هجرت به مدینه، اولین دولت اسلامی را تشکیل داد. سپس با اقداماتی نظیر پاسخ به تعارضات و تحرکات، بیعت گرفتن، مشاوره با مردم، اجرای اصل عدالت و مساوات، بنای مسجد و اقامه جماعت، ایجاد پیمان برادری بین شهروندان مسلمان، تدوین قانون اساسی، تأمین امنیت ثغور اسلامی، سازمان‌دهی نیروی نظامی و تنظیم و تشکیل نظام اداری، هدایت و کنترل اقتصاد و بازار سرمایه، وضع قوانین براساس آیات الهی، و فصل خصومات و صدور احکام قضایی، ساختار سیاسی دولت خود را تکمیل کرد. آنچه در این نوشتار می‌آید نگاهی گذرا برعملکرد یا رویکرد پیامبر اکرم (ص) در ساختار حکومت خود است..
جهت مطالعه کامل این مقاله به بخش کتاب و مقاله مراجعه بفرمایید.