عصر ظهور
آنگونه که از متون اسلامی استفاده می‌گردد، در عصر ظهور برکات و نعم فراوانی بر اهل زمین آشکار می‌گردد.
این برکات و نعم را در حالت کلی می‌توان به دو دسته تقسیم نمود:
الف) برکات مادی ب) برکات معنوی
که در زیر، با رعایت اختصار به عده‌ای از آنان اشاره می‌گردد:
1- برقراری عدالت:
او مظهر عدلی است که همگان منتظر اویند، در زمان او عدل چون نور خورشید به درون خانه افراد نفوذ می‌کند و عدالت او شمول داشته و افراد بدکار و نیکوکار را فرا می‌گیرد؛ همچنین با ظهور او کتابهای آسمانی انبیای گذشته، بدون هیچ انحرافی عرضه می‌گردد و او بین اهل تورات با تورات و بین اهل انجیل با انجیل و با اهل قرآن با قرآن قضاوت می‌کند. درآن دوران حق هر کس به او بازگردانده می‌شود.
2- ایجاد امنیت:
در زمان حکومتش امنیت در سرتاسر زمین تامین می‌شود؛ اشرار هلاک خواهند شد؛ فتنه‌گرها و غارتگرها نابود می‌شوند و در راهها امنیت کامل برقرار می‌گردد.
3- رغبت و رو آوردن مردم و اهل ادیان به دین و دیانت:
براساس شیوه مناسب دعوت آن حضرت، مردم با میل و رغبت به دین و عبادت خداوندی روی می‌آورند و رانده‌شدگان از دین به سوی آشیانه‌های آرام‌بخش خویش بازمی‌گردند و در حکومت او بدعتها و بی‌دینی‌ها و ستمگری‌ها ریشه‌کن می‌گردد.
4- پیشرفت محاسن اخلاقی و قوه‌های عقلانی:
با عنایت امام زمان (علیه السلام) عقول افراد ترقی نموده و اخلاق آنها کامل می‌شود؛ قلوب مردم آکنده از غنا و بی‌نیازی می‌شود؛ ریا از میان مردم رفته و امانتداری رایج می‌گردد و ریشه های دروغ و تهمت قطع می‌گردد. همچنین هیچ کس بر دیگری برتری نمی‌ورزد.
5- پیشرفت علم و دانش:
علاوه بر دو قسمت علم که قبل از ظهور توسط پیامبران آورده شده است، بیست و پنج حرف (قسمت) دیگر علم توسط آن حضرت آشکار می‌گردد. آن حضرت علم و دانش را همانند عدالت در سرتاسر زمین منتشر می‌سازد و با عنایت آن حضرت علم در قلوب مؤمنین قرار می‌گیرد.
6- همراهی طبیعت با مؤمنان:
بدلیل همراهی اهل ایمان با موعود، برکات آسمانی و زمینی بر مردم سرازیر می‌شود و زمین برکات خود را خارج می‌سازد. آسمان باران خود را می‌بارد؛ درختان، میوه خود را به ثمر می‌نشانند و زمین گیاهان خود را می‌رویاند.
7- رفاه اقتصادی عموم جامعه:
در دوران طلایی ظهور، مردم با حاکمی بسیار بخشنده مواجه می‌باشند. حضرتش آن چنان اموالش را می‌بخشد که کسی قبل از او نبخشیده باشد. بدلیل امنیت اقتصادی حاکم بر جهان، مردم به زراندوزی و انباشته کردن اموال نیازی نخواهند داشت.
8- رفاه اجتماعی:
در آن زمان، نهرها پر آب شده و به اطراف زمین کشیده می‌شوند و همه کس در همه جا از نعمت آب برخوردار است. در آن زمان دامها بر روی زمین فراوان می‌شوند و مردم از فواید آنها برخوردار می‌گردند و خیر و برکت به دست مهدی (علیه السلام) زیاد می‌گردد به طوری که زمین به دست آن حضرت با صفا و باطراوت می‌گردد.
9- تداوم حکومت صالحین بر کره زمین تا روز قیامت:
حکومت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) آغاز حکومت آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) است بر روی زمین و همان حکومت صالحین است که قرآن به آن وعده داده است ونیز وعده آن در تورات و زبور و سایر کتب آسمانی ذکر شده است. برای حکومت صالحین مدت زمان مشخصی تعیین نگردیده و آن حکومت تا روز قیامت ادامه خواهد داشت.
10- پیروزی نهایی:
آنچه برای حضرت مهدی (علیه السلام) تقدیر شده است، پیروزی نهایی و همیشگی است نه چیز دیگر؛ بنابر این ایشان همچون پدرانشان در میان مردم می‌باشد.
مهدی (علیه السلام) در ادیان و ملل دیگر
همانطور که در مباحث دیگر ذکر شد، اعتقاد به منجی از سرشت الهی انسانها نشأت می‌گیرد و همین اعتقاد است که امید را در قلبها زنده می‌کند. ولی بصورت عام این اعتقاد در کتب اقوام باستان انعکاس پیدا کرده است، با اینکه روایت منجی، روایتی است اختلاف برانگیز، ولی جلوه آن در تمامی ملل خودنمایی می‌کند، که البته زاییده این اعتقاد بسیاری از مذاهب است. ولی پیشگویی‌هایی که در میان ملل مرسوم بود، صد البته ارتباطی انکارناپذیر با منبعی فرا‌مادی (وحی) دارد زیرا که در تمامی ملل، از شرق تا غرب عالم، خداوند پیامبری را فرستاده است که این نوید را تبیین نموده یا ثبت در کتابهایشان بوده است و این اختلافاتی که بعضاً در ابعاد وجود منجی به چشم می‌خورد، سرچشمه از تجربیات و گرد و غبار تاریخ دارد و قبل از بیان این عقاید در اقوام و ادیان گذشته، یادآوری می‌شود که شیعه مطمئناً با همه این عقاید موافق نیست ولی اشاره به آنها تذکری است برای اثبات وجود منجی.
پس در این بخش به بشارات کتب آسمانی گذشته و عقاید موجود در ملل گذشته نسبت به منجی می‌پردازیم:
مهدی (علیه السلام) در عهد عتیق:
در 35 بخش از مزامیر 150 گانه نیز ظهور منجی موجود است (زبور وداوود):
"زیرا که شریران منقطع خواهند شد، و اما منتظران خداوند، وارث زمین خواهند شد. هان بعد از اندک زمانی شریر نخواهد بود و ..." (کتاب فرامیر، فرمور، بعد 37، 90، 12)
در کتاب اشعیا نبی: "و نهالی از تنه لیی بیرون آمده، شاخه‌ای از ریشه‌هایش خواهند شگفت و روح خدا بر او قرار خواهند گرفت و ... مسکینان را به عدالت داوری خواهد کرد و به جهت مظلومان زمین به راستی حکم خواهد کرد." (فصل 11، بندهای 1- 10).
و در این کتاب شرح مختصری است بر احوالات ظهور:"گرگ با بره سکونت خواهد کرد و پلنگ با بزغاله خواهد خوابید و گوساله و شیر پرواری با هم و طفل کوچک آنها را خواهد راند... و در تمام کوه مقدس من، ضرر و فسادی نخواهند کرد، زیرا که جهان از معرفت خداوند پر خواهد شد و بر این انتظار الهی تاکید می‌کند: اثر چه تاخیر نماید برایش منتظر باش، زیرا که البته خواهند آمد و درنگ نخواهد کرد." (کتاب مقوی نبی، فصل 2، بندهای 1- 10).
مهدی (علیه السلام) در عهد جدید (اناجیل و ملحقات):
در اناجیل مختلف سخن درباره او آمده است: "همچنانکه برق از شرق ساطع شده تا مغرب ظاهر می‌شود، ظهور پسر انسان نیز چنین خواهد شد ... و آنگاه علامت پسر انسان در آسمان پدید گردد. و در آن وقت جمیع طوائف زمین سینه‌زنی کنند و پسر انسان را ببینید که بر ابرهای آسمان با قوت و جلال می‌آید ..." (انجیل متی، فصل 24، بندهای 27 و 30).
و همین انجیل درباره انتظار سخن می‌راند: "لهذا شما نیز حاضر باشید، زیرا در ساعتی که گمان نبرید، پسر انسان می‌آید." (فصل 24، بند 37 و 45).
و انجیل مرقس درباره وظایف منتظران می‌گوید: "ولی آن روز و ساعت را غیر از پدر، هیچکس اطلاع ندارد، نه فرشتگان در آسمان و نه پسر هم، پس برخود و بیدار شده، دعا کنید، زیرا نمی‌‌دانید که آن وقت کی می‌شود." (انجیل مرقس، فصل 14، بندهای 26، 27، 31 و 33).
نکته جالب درباره اناجیل: "کلمه پسر انسان مطابق نوشته ماکس آمریکایی در کتاب قاموس کتاب مقدس، 80 بار در انجیل و ملحقات آن (عهد جدید) تکرار شده که فقط 30 مورد آن با عیسی (علیه السلام) مسیح قابل تطبیق است و 50 مورد دیگر توضیحاتی درباره منجی است که در آخر الزمان ظهور خواهد کرد و عیسی (علیه السلام) با او خواهد آمد و او را جلال خواهد داد و از ساعات و روز ظهور او جز حضرت پروردگار کسی اطلاعی ندارد."
مهدی (علیه السلام) در کتب مقدسه هندیان:
تذکر نکته‌ای ضروری به نظر می‌رسد: از منظر تشیع این کتب، کتابهای آسمانی به حساب نمی‌آیند بلکه اقتباساتی از کتب آسمانی گذشته هستند و برپاخواسته از سرشت انسانهای پاک می‌باشند و این پیشگوییها باید منحصراً از منابع وحی باشند.
در کتاب باسک از کتب مقدسه هندیان چنین آمده: "دو دنیا تمام شود به پادشاهی عادلی در آخر زمان که پیشوای ملائک و پریان و آدمیان باشد و حق و راستی با او باشد و آنچه در دریاها و زمین‌ها و از آسمانها پنهان باشد همه را بدست آورد و ..."
در کتاب شاکمونی از کتب معتبر و مقدس چینیان آمده است: "پادشاهی و دولت دنیا به فرزند سید خلایق و در دو جهان کشن (در لغت هندی اسم پیامبر اسلام است) تمام شود و کسی باشد که بر کوههای مشرق و مغرب عالم حکم براند و فرمان کند و بر ابرها سوار شود و ..."
در کتاب وشن حوک درباره عاقبت جهان می‌خوانیم: "سرانجام دنیا به کسی برگردد که خدا را دوست دارد و از بندگان خاص او باشد و نام او فرخنده و خجسته باشد."
در کتب دیگر هندیان از جمله دارتک دیده با تکیل شابو سرگان جلوه‌هایی از این موعود جهانی را می‌بینیم.
مهدی (علیه السلام) در منابع زردشتیان:
در کتاب زند از کتب مقدسه زردشتیان درباره عاقبت جهان به این صورت بحث شده است: "آنگاه از طرف اهورا افراد به ایزدان یاری می‌رسد، پیروزی بزرگ از آن ایزدان می‌شود و اهریمنان را منقرض می‌سازند. بعد از پیروزی ایزدان و برانداختن تبار اهریمنان، عالم کیهان، به سعادت اصلی خود رسیده، بنی آدم بر تخت نیکبختی خواهند نشست ..."
در کتاب جاماسب‌نامه از تحریرات جاماست (از بزرگان دین زردشت) این چنین خصوصیات را شرح می‌دهد: مردی بیرون آید از زمین تا زمان، از فرزندان هاشم، مردی بزرگ سر و بزرگ تن و بزرگ ساق و بر دین جد خویش باشد، با سپاه بسیار روی به ایران مهد آبادانی و زمین را پر از عدل و داد کند.
و جای دیگر گوید: "از فرزندان پیامبر (آخرین) شخصی در مکه پدیدار خواهد شد که جانشین آن پیامبر است و پیرو دین جد خود می‌باشد از عدل او گرگ با میش آب می‌خورد و همه جهان به آیین مهرآزمای (محمد) خواهند گروید."
قسمتهای دیگری از پیشگوییهای زردشت از بهمن پشت به تفصیل آمده است.
در کتاب زند و هوهومن لیسن از ظهور سوشیانس (نجات دهنده بزرگ جهان) خبر داده است: "نشانه‌های شگفت‌انگیزی در آسمان پدید آید که به ظهور منجی دلالت می‌کند و فرشتگان از شرق و غرب به فرمان او فرستاده می‌شوند و به همه دنیا پیام می‌فرستد."
اعتقاد به ظهور سوشیانس در میان ملت ایران باستان آن قدر ریشه‌دار است که در جنگ قادسیه پس از شکست‌های پی‌درپی ایرانیان یزدگرد سوم، رو به کاخ پرشکوه مدائن می‌کند و می‌گوید: "درود بر تو باد. من اکنون از تو روی بر می‌تابم تا آنگاه که با یکی از فرزندان خود که هنوز زمان ظهور آن فرا نرسیده است بسوی تو باز گردم." (جاماسب نامه صفحه 121 و 122)
که البته در عقیده تشیع مهدی (علیه السلام) موعود، فرزند دختری یزدگرد سوم هم به حساب می‌آید. زیرا که دختر یزدگرد سوم همسر امام سوم شیعیان (امام حسین(علیه السلام)) و حسین (علیه السلام) نیز جد نهم مهدی (علیه السلام) موعود است.
مهدی (علیه السلام) در ملل مختلف:
در این بخش سعی بر آن رفته است که با مختصر‌ترین عبارات گوشه‌ای از این اعتقادات در ملت‌های مختلف را بیان کنیم.
ایرانیان باستان معتقد بودند که گرزا سپه قهرمان تاریخی آنان زنده است و صدهزار فرشته او را پاسبانی می‌کنند تا روزی قیام کند و جهان را اصلاح کند.
1- نژاد اسلام بر این عقیده است که از مشرق زمین یک نفر برخیزد و تمام قبایل اسلام را متحد سازد و آنها را بر دنیا مسلط سازد.
2- نژاد ژرمن معتقد بود که یک نفر فاتح از طرف آنان قیام نماید و ژرمن را بر دنیا حاکم کند.
3- اهالی صربستان انتظار ظهور مارکوکرالیویچ را داشتند.
4- یهودیان معتقدند که در آخر الزمان ماشیع (مهدی بزرگ) ظهور می‌کند و ابد الابد در جهان حکومت می‌کند ولی او را از اولاد اسحاق می‌دانند در صورتیکه به وضوح بیان می‌دارد که او از اولاد اسماعیل است.
5- مردم اسکاندیناوی معتقدند که برای مردم بلاهایی می‌رسد. جنگهای جهانی اقوام را نابود می‌سازند. آنگاه اودین یا نیروی الهی ظهور کرده و بر همه چیره می‌شود.
6- یونانیان گویند کایوبرگ، نجات دهنده بزرگ، ظهور کرده و جهان را نجات خواهد داد.
7- اقوام آمریکای مرکزی معتقدند که کوتزلکومل، نجات بخش جهان، پس از بروز حوادثی در جهان پیروز خواهد شد.
8- چینی‌ها نجات جهان را بدست فردی به نام کرشنا می‌دانند.
9- اقوام اروپای مرکزی در انتظار ظهور بوخس می‌باشند.
مهدی (علیه السلام) در تشیع
منجی از نظر شیعه کیست
شیعیان بر این اعتقاد هستند که منجی (مهدی (علیه السلام))، نهمین پسر امام حسین ابن علی ابن ابی‌طالب (علیه السلام) - سومین امام شیعیان - می‌باشد که حسین (علیه السلام) فرزند فاطمه (سلام الله علیها) دختر پیامبر عظیم الشان اسلام است؛ و مهدی (علیه السلام) پسر امام حسن عسکری (علیه السلام) - امام یازدهم شیعیان - است. طبق روایتی معتبر از نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)، مهدی (علیه السلام) هم نام وی است، او در سال 255 هـ.ق در شهر سامرا واقع در کشور عراق متولد شده و از اشخاص طویل العمر تاریخ است. شیعه بر این تأکید دارد که وی زنده است، ولی از چشم مردمان عادی به دور است و مشیت الهی بر غیبت وی (نه عدم حضور وی) بوده است ولی این غیبت باعث حفظ جان او هم شده است.
مهدی (علیه السلام) دوازدهمین امام شیعه اثنی عشری است و پیشوای اعظم شیعیان جهان در حال حاضر می‌باشد و رایت شیعه در دست اوست. دقیقاً محل زندگی او مشخص نیست و شیعه بر این باور است که وی در میان مردم زندگی می‌کند.
او عابدترین، عادل‌ترین، عالم‌ترین، راستگوترین مردم است. تشیع برای او شأن عصمت قائل است (یعنی از هرگونه خطا به‌دور است). او مفسر حقیقی قرآن است و جاری‌کننده احکام راستین اسلام و شبیه‌ترین مردم به رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)، و از دریچه اوست که خداوند لطفش را به جهانیان ارزانی می‌کند.
وی برای مدت نامعلومی در حجاب غیبت است، ولی مانند خورشید پشت ابر بر آدمیان بهره می‌رساند. وی مهربانترین مردم است و هر چیزی که بر شیعیان باشد، از طرف اوست، غیبت وی مایه بسیاری از بحثهاست که ما در بخش غیبت بیشتر به آن خواهیم پرداخت. با اين وجود پس از اين غيبت، فرج و گشایشی به اذن حضرت حق فرا می‌رسد که به آن عصر ظهور اطلاق می‌شود.
ابتدا او از مکه قیام می‌کند و انقلابی جهانی برای گسترش عدالت را سازمان‌دهی می‌کند. تمام اشرار و پلیدان را از بین برده و خداپرستی و درستکاری را در زمین رواج می‌دهد، چندین سال بر عرصه گیتی حکومت می‌کند و مردم در عصر طلایی ظهور، حکومت آسمانی را تجربه می‌کنند که همه پیامبران و امامان پیشین، آرزوی آن حکومت را داشته‌اند. در این عصر است که عیسی مسیح (علیه السلام) از آسمان بر زمین آمده و مهدی (علیه السلام) را یاری می‌رساند. تعداد سران سپاه او 313 نفر است (به تعداد سپاهیان اسلام در اولین جنگ) که از برگزیدگان تاریخ هستند، خیلی از آنها به آن زمان تعلق ندارند، بلکه خداوند آنها را برای یاری قائم زنده می‌گرداند، و به همین ترتیب دشمنان ائمه پیشین را، که این عدالت‌گستر، انتقام الهی را از آنان بگیرد. تفصیل و توضیحات بیشتر درباره این عصر را در بخش عصر ظهور می‌آوریم، و سرانجام بعد از سالیان حکومت الهی، وی به‌دست شقی‌ترین مردم به شهادت می‌رسد و آنگاه است که همه مردم می‌میرند و در روز قیامت و حساب به امر حضرت حق برانگیخته می‌شوند.
مهدی (علیه السلام) در اهل سنت
مهدی (علیه السلام) بارها و به اشکال مختلف در احادیث نبوی آمده است، منظور از احادیث نبوی، احادیثی است که از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل گردیده است.
ولیکن چون در این بخش سعی بر بیان احوالات مهدی (علیه السلام) موعود از مدخل اعتقادات اهل سنت است، پس به احادیثی اشاره می‌شود که از کتب معتبر و روایی اهل سنت استخراج شده است:
1- "ابوداوود" در صحیح خود از "ابیطفیل" و او از علی (علیه السلام) نقل می‌کند: قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): "لو لم یبق من الدهر الا یوم لبعث الله رجلاً من اهل بیتی، یملاءها کما ملئت جورا."
ولو یک روز هم از عمر دنیا باقی باشد، خداوند مردی را از اهل بیت من برمی‌انگیزد که زمین را پر از عدل و داد می‌کند، بعد از آنکه از ظلم و ستم پر شده باشد. (جلد 2، صفحه 208)
2- ابوداوود ترمذی در صحیح خود از عبدالله از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می‌کند که فرمودند: "لو لم یبق من الدنیا الا یوم لطول الله ذلک الیوم حتی یبعث رجلاً منی او من اهل بیتی یواطی اسمه اسمی... یملأ الارض قسطاً و عدلاً کما ملئت ظلما و جورا."
هرگاه به پایان دنیا فقط یک روز بماند، خداوند این روز را به‌قدری طولانی می‌کند، تا اینکه در این روز فردی که از فرزندان من بوده و نامش مانند من است را برمی‌انگیزد و زمین را از عدل و داد پر می‌کند بعد از آنکه از ظلم و ستم پر شده باشد. (کتاب تاج، جلد 5، صفحه343)
3- احمد در مسند خود از "ابوسعید خدری" نقل می‌کند: قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): "یملأ الارض ظلماً وجورا ثم یخرج رجل من عترتی یملک سبعاً اوتسعاً فی ملاء الارض قسطاً و عدلاً."
هنگامی فرا می‌رسد که زمین از ظلم و جور پر شود و در آن موقع مردی از خاندان من قیام می‌کند، هفت یا نه سال در روی زمین حکومت می‌کند و زمین را از عدل و داد پر می‌کند. (جلد 3، صفحه 28)
4- مسلم، ابو داوود، ابن ماجه، طبرانی که از بزرگان اهل سنت هستند از ام سلمه نقل کرده‌اند که گوید: «رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: "المهدی من عترتی من ولد فاطمه."»
مهدی از خاندان من است و او از فرزندان دخترم فاطمه خواهد بود. (صواعق، صفحه 163؛ ابن ماجه، جلد 2، صفحه 1368)
5- ابوداوود در صحیح خود از ابوسعید خدری نقل می‌کند: «قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): "المهدی منی اجلی الجبهه، اقنی الانف،یملأ الارض قسطاً و عدلاً کما ملئت جورا و ظلما یملک سبع سنین."»
مهدی از ماست، او پیشانی بلند و وسط بینی‌اش کمی برآمدگی دارد، زمین را از عدل و داد پر کند ، بعد از آنکه از ظلم و ستم پر شده باشد. (جلد 2، صفحه 208)
6- و نیز احمد در کتاب "مسند" از پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می‌کند که فرمودند: "ابشکرکم بالمهدی یبعث فی امتی علی اختلاف من الناس و الزلزال فی ملاء الارض قسطاً و عدلا کما ملئت جورا و ظلما یرضی عنه ساکن السماء و ساکن الارض یقسم المال صحاحاً، فقال الرجل ماصحاحاً؟ قال بالسویه بین الناس، قال و یملا الله قلوب امة محمد غنی و یسعهم عدله."
بشارت می‌دهم شما را به مهدی؛ برانگیخته می‌شود در امت من در هنگام اختلاف مردم و زلزله‌ها. پس زمین را پر می‌کند از قسط و عدل، همانطور که از ظلم و جور پر شده باشد. از او خشنود خواهند بود، ساکنان آسمان و ساکنان زمین و اموال را صحیح تقسیم می‌کند. شخصی از آن حضرت پرسید: "معنای تقسیم صحیح چیست؟" ایشان فرمودند: "به تساوی در میان مردم و فرمودند: "خداوند پر می‌کند قلبهای امت محمد را از بی‌نیازی، و عدل او (مهدی) همگان را فرا می‌گیرد. (جلد 3، صفحه 37)
7- حموینی در کتاب "فرائد المسمطین" به نقل از ابن عباس و او به نقل از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بیان می‌کند: همانا علی بن ابی طالب پیشوای امت من و جانشین پس از من بر ایشان است و از فرزندان او قائم منتظر می‌باشد که خداوند به او، زمین را از داد آکنده می‌کند همانگونه که از ستم پر شده باشد و سوگند به آن کسی که مرا به حق، به پیامبری برانگیخت ثابت‌پیمانان بر امامتش در دوران غیبت او نایاب‌تر از گوگرد سرخ می‌باشد. (انتهای جلد 2)
8- عبدالرحمن سیوطی عالم بزرگ اهل سنت در کتاب "عرف الوردی فی اخبار المهدی" از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می‌کند که فرمودند: "من انکر خروج المهدی فقد کفر."
هر که خروج مهدی را انکار کند، کافر شده است.
9- ابن هجرهیثمی شافعی در کتاب صواعق المحرقه گوید: "ابوالقاسم، محمد، الحجه، عمر او پس از درگذشت پدرش پنج سال بود، خداوند در همین عمر به او حکمت ربانی اعطا کرد، او را قائم منتظر گویند، اخبار متواتره رسیده است که مهدی از این امت است و عیسی از آسمان فرو خواهد آمد و پشت سر مهدی نماز خواهد خواند. (چاپ قاهره، صفحه 164)
سخن اهل سنت در این باب بسیار زیاد است و دانشمندان اهل سنت در بسیاری از کتابهایشان از این مورد مهم مطالبی را آورده‌اند. تعدادی از این کتابهایی که از علمای اهل سنت است و فقط درباره این موضوع نگارش یافته‌اند را به عنوان شاهد، ذکر می‌کنیم که البته تعداد این کتابها بیشتر از 30 عنوان است که ما فقط به کتابهای زیر اکتفا می‌کنیم:
منابع:
1- البرهان فی اخبار صاحب الزمان (علامه گنجی شافعی، متوفی 658)
2- البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان (عالم شهیر ملا متقی، متوفی 975)
3- القول المختصر فی العلامات المهدی المنتظر (ابن حجر، متوفی 974)
4- مهدی آل الرسول (علی بن سلطان محمد الهروی الحنفی)
5- عقد الدر فی الاخبار الامام المنتظر (شیخ جمال الدین یوسفی الدمشقی، متوفی قرن 7)
6- مناقب المهدی (علیه السلام) (حافظ ابی نعیم اصفهانی، متوفی قرن 5)
7- العرف الوردی فی اخبار المهدی (سیوطی، متوفی 911)
8- کتاب المهدی (ابی داوود)